Blogs

ABRvS 19 maart 2025, ECLI:NL:RVS:2025:1183, bestemmingsplan "Woonzorgzone, Hattem"

ABRvS 12 maart 2025, ECLI:NL:RVS:2025:1039, bestemmingsplan “Molenweg 42a Koningsbosch” gemeente Echt-Susteren

ABRvS 29 januari 2025, ECLI:NL:RVS:2025:340. Windpark Goyerbrug

Enkele beschouwingen van de stikstofuitspraken van de Afdeling van 1 september 2021 (ECLI:NL:RVS:2021:197, ECLI:NL:RVS:2021:1969 en ECLI:NLRVS:2021:1960)

Groter wordende vraagtekens verenigbaarheid stikstofregistratiesysteem en bouwvrijstelling met het Habitatrichtlijnregime

ABRvS 20 juli 2022, ECLI:NL:RVS:2022:2073

ABRvS 4 augustus 2021, ECLI:NL:RVS:2021:1760, bestemmingsplan "Dennenheuvel 2020", gemeente Bloemendaal

Vislood, de stand van zaken in de rechtspraak begin april 2024.

In de praktijk kunnen zich situaties voordoen waarin een initiatiefnemer van een project een aanvraag wijzigt nadat de bevoegde autoriteit al een verklaring van geen bedenkingen (vvgb) heeft afgegeven voor het oorspronkelijke plan. In dat geval kunnen er verschillende vragen opkomen, zoals: is er een nieuwe vvgb vereist van de bevoegde autoriteit? Wat is de rol van de bestuursrechter wanneer een dergelijke vvgb wel vereist is, maar geen van de betrokken partijen zich hiervan bewust is? En hoe zit het in dit verband met de relativiteit? In dit blog zal ik ingaan op recente rechtspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State waarin deze vragen worden beantwoord. Daarnaast zal ik kort bespreken of deze rechtspraak ook onder vigeur van de Omgevingswet relevantie blijft behouden.

De “Verordening (EU) 2022/2577 van de Raad van 22 december 2022 tot vaststelling van een kader om de inzet van hernieuwbare energie te versnellen” is van beperkte meerwaarde voor de Nederlandse uitvoerings- en rechtspraktijk.

ABRvS 28 december 2022, ECLI:NL:RVS:2022:3990

Vz. ABRvS 20 januari 2021, ECLI:NL:RVS:2021:80

(Tussen)uitspraak inzake het tracébesluit A15/A12 Ressen-Oudbroeken (ViA15), ABRvS 20 januari 2021, ECLI:NL:RVS:2021:105 en Logtsebaan, ABRvS 20 januari 2021, ELCI:NL:RVS:2021:71

Wanneer sprake is van een aanvraag om een informele mer-beoordeling, mag die beoordeling in het kader van de beslissing op de aanvraag worden verricht. Voorheen moest de mer-beoordeling al zijn doorlopen wilde een ontvankelijke aanvraag ingediend kunnen worden.

ABRvS 23 december 2020, ECLI:NL:RVS:2020:3071

Op 18 december jl. is de twintigste tranche Besluit uitvoering Crisis- en herstelwet in werking getreden. Daarmee is een mogelijkheid gecreëerd om onder omstandigheden af te kunnen zien van een plan-mer voor plannen waarvoor een passende beoordeling moet worden gemaakt. In deze bijdrage wordt hier nader op ingegaan, waarbij wordt ingezoomd op het bestemmingsplan.

Het al dan niet in een omgevingsvergunning voor een veehouderij kunnen eisen dat een geurbeheersplan wordt opgesteld.

Wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering

ABRvS 18 november 2020, ECLI:NL:RVS:2020:2760 en ABRvS 1 juli 2020, ECLI:NL:RVS:2020:1528

ABRvS 11 november 2020, ECLI:NL:RVS:2020:2706

ABRvS 4 maart 2020, ECLI:NL:RSV:2020:682 en ABRvS 11 maart 2020, ECLI:NL:RVS:2020:741

De Afdeling bestuursrechtspraak heeft vandaag meerdere interessante uitspraken gedaan over het Natura 2000-gebiedsbeschermingsrecht in relatie tot stikstof. Zo heeft de Afdeling overwogen, dat de stikstofcumulatietoets voor een bestemmingsplan niet hoefde te zien op ontwikkelingen die niet door het plan zelf, maar door andere plannen mogelijk zijn gemaakt. Ook heeft de Afdeling een oordeel gegeven over een in een bestemmingsplan opgenomen regeling voor interne saldering. Als in zo’n regeling wordt aangesloten bij het bestaande planologisch toegelaten gebruik, dan hoeft dat niet passend beoordeeld te worden.

Poortgebied Bergsche Heide (Steenbergen), uitbreiding hotel de Harmonie in Giethoorn (Steenwijkerland) en aanleg nieuw dorp Reeve en aanleg van het Reevediep (beiden in Kampen)

CBb 3 december 2019, ECLI:NL:CBB:2019:655

Wanneer mag een waterschap een rechthebbende van onroerende zaken verplichten om de aanleg of wijziging van waterstaatswerken te gedogen? En wanneer moet tot onteigening worden overgegaan? Op deze vraag geeft de Afdeling in haar uitspraak van 29 mei 2019, ECLI:NL:RVS:2019:1719 antwoord.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) publiceert guidelines. Hierin doet de WHO met het oog op de menselijke gezondheid aanbevelingen ten aanzien van milieubelasting. Denk aan de WHO Air quality guidelines of de op 10 oktober 2018 gepubliceerde Environmental noise guidelines for the European Region. De vraag is of de aanbevolen WHO-advieswaarden de minder strenge Nederlandse wettelijke milieunormen opzij kunnen zetten. De uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van 19 september 2018, ECLI:NL:RVS:2018:3061, laat zien dat dit voor de luchtkwaliteitregelgeving niet het geval is. Behalve op deze uitspraak wordt in deze blog ook ingegaan op de nieuwe WHO-advieswaarde voor windturbinegeluid.

Bij het vaststellen van een bestemmingsplan voor woningbouw kan deze woningbouw een belemmering vormen voor nabijgelegen agrarische bedrijven en vice versa. De uitspraak van de Afdeling van 26 september 2018, ECLI:NL:RVS:2018:3131, laat zien dat met een planologisch mogelijke verandering van bestaand agrarisch gebruik soms geen rekening hoeft te worden gehouden. Dit is het geval, als het onwaarschijnlijk is dat bepaald agrarisch gebruik daadwerkelijk zal plaatsvinden.

Vanwege een wijziging van het Besluit mer gelden er vanaf 7 juli 2017 procedureregels voor de ‘vormvrije’ mer-beoordeling. Omdat de wijziging geen overgangsrecht bevatte, is bij veel lopende bestemmingsplanprocedures geen correcte uitvoering gegeven aan dat gewijzigde Besluit mer. De uitspraak ABRvS 26 september 2018, ECLI:NL:RVS:2018:3131, laat zien dat dat in beginsel niet leidt tot vernietiging van het bestemmingsplan. Verder maakt deze uitspraak duidelijk dat de mer-beoordelingsbeslissing voor een bestemmingsplan naar eigen keuze zowel door de raad als door het college van B&W mag worden genomen. Hierover bestonden in de praktijk nogal eens twijfels.

Mag je een voorwaardelijke verplichting tot realisatie van een noodzakelijke waterberging in een bestemmingsplan achterwege laten? Die vraag is aan de orde in ABRvS 25 juli 2018, ECLI:NL:RVS:2018:2505. De Afdeling bestuursrechtspraak oordeelt in dit geval van wel nu de realisatie van de waterberging voldoende is gewaarborgd in het publiekrechtelijk spoor, over de boeg van de watervergunning.

Bij de besluitvorming over veehouderijen spelen volksgezondheidsrisico’s veroorzaakt door endotoxinen voor omwonenden een steeds grotere rol. In haar uitspraak van 25 juli 2018, ECLI:NL:RVS:2018:2395 geeft de Afdeling meer handvatten voor de praktijk hoe hiermee om te gaan.

In het kader van een omgevingsvergunning beperkte milieutoets (OBM) wordt getoetst of het opstellen van een milieueffectrapport nodig is. De uitspraak ABRvS 25 juli 2018, ECLI:NL:RVS:2018:2496, laat zien dat een bevoegd gezag mag oordelen dat een MER nodig is vanwege de (mogelijke) gevolgen van endotoxinen. Dit, terwijl er nog onduidelijkheden zijn over het toetsingskader endotoxinen en de gevolgen daarvan voor de volksgezondheid.

Zandwinning onder water telt niet mee bij het bepalen van de mer-(beoordelings)plicht. Dit volgt uit een uitspraak van de Afdeling van 20 juni 2018, ECLI:NL:RVS:2018:1986.

Waterschappen moeten waakzaam zijn bij de te volgen procedure voor verzoeken om peilwijziging. Dat blijkt uit de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van 18 juli 2018, ECLI:NL:RVS:2018:2410.

Op 16 maart 2018 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak een voor de grondexploitatiepraktijk een belangrijke uitspraak gedaan (ECLI:NL:RVS:2018:903). De Afdeling heeft daarin voor het eerst en ten principale antwoord gegeven op de vraag hoe de raming van de waarde van gronden in een exploitatieplan moet geschieden voor een zogenoemde, buiten het exploitatieplangebied gelegen,  ‘bovenwijkse voorziening', als die gronden voorafgaand aan de vaststelling van een exploitatieplan zijn verworven. De Afdeling moest daarbij een keuze maken tussen de werkelijke kostenbenadering (bepaling van kosten op grond van het daadwerkelijk voor de gronden betaalde bedrag) en de taxatiebenadering (raming van kosten op grondslag van taxatie ex artikel 6.13 lid 5 Wro). In deze uitgebreid gemotiveerde uitspraak kiest de Afdeling voor de taxatiebenadering.

De gevolgen van klimaatverandering stellen waterschappen voor interessante uitdagingen voor het te voeren waterbeheer, nu en in de toekomst. De uitspraak van de Afdeling van 21 februari 2018, ECLI:NL:RVS:2018:582, is in dit verband interessant. Een appellant betoogt dat het waterschap een waterstaatkundig besluit moet nemen, omdat het waterschap ervoor moet zorgen dat zijn gronden nooit overstromen. In dit blog wordt antwoord gegeven op de vraag of het waterschap daar inderdaad toe gehouden is. Verder bespreek ik in hoeverre in strijd met het bestemmingsplan zou kunnen worden gehandeld als gronden overstromen. Tot slot leent deze uitspraak zich om het juridisch instrumentarium voor (actief) regionaal waterbeheer om wateroverlast te voorkomen, uitgebreider onder de loep te nemen.

De uitspraak van de Afdeling van 17 januari 2018, ECLI:NL:RVS:2018:134, is het signaleren waard. Zij gaat onder meer in op de vraag of regels over waterberging in een ruimtelijk plan mogen worden opgenomen, terwijl hierover in de keur van het waterschap ook al een regeling is opgenomen. Deze vraag wordt in dit geval bevestigend beantwoord. In dit blog wordt het vraagstuk van overlappende regelgeving (keur en bestemmingsplan) nader belicht.

Wanneer moet een aanvraag om een watervergunning worden geweigerd voor het dempen van een sloot? Moet die geweigerd worden als die sloot feitelijk in gebruik is door grondschippers en rondvaartboten? Heeft de sloot om die reden een vaarwegfunctie? En is het van belang of het bevoegd gezag voor de vergunningverlening vaarwegbeheerder is? Deze vragen staan centraal in de Afdelingsuitspraak van 8 november 2017, ECLI:NL:RVS:2017:2999. Het antwoord op de vragen is in lijn met eerdere uitspraken van de Afdeling over het toetsingskader van de Waterwet (hierna: “Wtw”), maar kan in de literatuur wel op kritiek rekenen.

Een recente uitspraak van de Afdeling geeft een mooi voorbeeld van wanneer er sprake is van een bedrijfswoning die behoort bij de inrichting (een windturbinepark). De Afdeling geeft inzicht in de hiervoor van belang zijnde feiten en omstandigheden. Zie ABRvS 13 december 2017, ECLI:NL:RVS:2017:3405, r.o. 8, 8.1 t/m 8.4. In dit blogbericht wordt deze uitspraak mede in het licht van eerdere uitspraken besproken. Verder wordt kort ingegaan op de vraag welke bescherming bedrijfswoningen die behoren tot een windturbineparkinrichting krijgen in het ruimtelijke ordeningsspoor.

Het is mogelijk om geurnormen voor de achtergrondbelasting in een bestemmingsplan op te nemen. Dit is in beginsel ruimtelijk relevant en aanvaardbaar. Zo oordeelt de Afdeling in haar recente uitspraak van 19 juli 2017 (ECLI:NL:RVS:2017:1969). Dit is een van de weinige uitspraken waarin de Afdeling dit zo expliciet overweegt.

Voor de beantwoording van de vraag of voor een bestemmingsplan een m.e.r.-(beoordelings)plicht bestaat op grond van artikel 7.2 lid 1 Wet milieubeheer en het Besluit mer, is het van belang van welk referentiekader moet worden uitgegaan. Mag je uitgaan van een planologische vergelijking met het voorgaande bestemmingsplan? Of moet je een vergelijking maken met de (legaal) bestaande feitelijke situatie?

Ingeval van een verzoek om een bestemmingsplanherziening zal het gemeentebestuur een verzoeker vaak om aanvullende gegevens willen vragen om het verzoek op ruimtelijke aanvaardbaarheid te kunnen beoordelen. Worden die gegevens niet tijdig aangeleverd, dan mag het gemeentebestuur besluiten om het verzoek niet verder te behandelen. Artikel 4:5 Awb biedt daartoe de mogelijkheid. Dit artikel ziet weliswaar op een aanvraag om een beschikking, maar is ook van toepassing op een verzoek om een bestemmingsplanherziening (artikel 3.8 lid 1 Awb in samenhang met artikel 3:10 lid 3 Awb; zie ook ABRS 18 november 2015, ECLI:NL:RVS:2015:3560).

In de m.e.r.-praktijk rijst regelmatig de vraag of een functionele ontgronding moet worden gezien als de winning van oppervlaktedelfstoffen als bedoeld categorie C 16.1 of categorie D 16.1 van de bijlage bij het Besluit m.e.r. Een functionele of secundaire ontgronding is een ontgronding die niet gericht is op de winning van oppervlaktedelfstoffen, maar waarbij wel oppervlaktedelfstoffen vrijkomen. Te denken valt aan natuurontwikkeling waarbij de afgraving van gronden plaatsvindt. Deze vraag heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State in een mondelinge uitspraak op 15 november 2016, nr. 201603381/1/R4, bevestigend beantwoord.